Op een stormachtige zondag besloot ik mijn kast eens flink uit te mesten. En kwam ik een leuk knipsel tegen uit het FD: “Gemeentes moeten data echt open maken.” Een trip down memory lane naar een mooie opdracht voor Waag Society’s Future Internet Lab.

Om de onderzoeksagenda van dit lab op de kaart te zetten, werd mij gevraagd kansen te creëren voor free publicity. Ik ging voor inhoud met een toegankelijk opiniestuk, in een landelijk dagblad. In nauwe samenwerking met directrice Marleen Stikker en open data specialist Ivonne Jansen-Dings produceerde ik onderstaand opiniestuk, dat in het Financieel Dagblad geplaatst is.

Beeld Waag Society

Gemeentes moeten data echt open maken
Marleen Stikker & Ivonne Jansen-Dings

Amsterdam wil zich profileren als koploper op het gebied van open data, openbaar toegankelijke overheidsinformatie die bij voorkeur door een computer kan worden gelezen. Met recht: open data heeft veel te bieden, zoals efficiënter beleid, betrokken burgers en economische kansen. Maar om open data optimaal te kunnen gebruiken, moet ze wel echt open zijn: doorzoekbaar, ‘realtime’ en bewerkbaar. 
Zo is het voor veel diensten cruciaal dat data realtime beschikbaar wordt gesteld. Denk aan een toepassing die laat zien of de bus vertraging heeft of niet; zijn de data op tijd in te zien dan wordt wachten op de bus verleden tijd. En wanneer de fijnstof in de lucht realtime wordt gemeten, kunnen we zo zien welke straten we beter kunnen mijden.

Ook wat betreft het functioneren van de democratie is de belangrijkste stap – het openen van de bestuurlijke informatie – nog niet genomen. Hoe consistent stemmen politici over bepaalde onderwerpen? Hoe vaak komen bepaalde onderwerpen aan bod? Wie is het meeste aan het woord tijdens commissievergaderingen? Momenteel worden de Amsterdamse gemeenteraadstukken ingevoerd in ‘Andreas’: niet alleen weinig gebruiksvriendelijk voor ambtenaren maar bovendien slecht toegankelijk voor burgers. De stukken zijn alleen te raadplegen als pdf, als boeken achter glas dus. Je kunt de data niet hergebruiken, de doorzoekbaarheid is laag, analyses of visualisaties zijn nagenoeg onmogelijk en slimme apps zijn er al helemaal niet mee te maken.

In feite stond Amsterdam er in 1993 beter voor. Toen was via De Digitale Stad het hele bestuurlijke informatie systeem online beschikbaar en waren de teksten doorzoekbaar en machine-readable. Nu, in het tijdperk van open data, zitten we met gesloten pdf-bestanden. Gemeentes dienen deze data open te gooien.

We willen doorzoekbare begrotingen en overzichten van uitgaven. Om geïnformeerd mee te kunnen denken en de verantwoordelijkheid te kunnen nemen voor onze eigen omgeving. Want wie begrijpt hoe zijn omgeving werkt, heeft de middelen in handen om zaken te veranderen.

Financieel Dagblad 16/07/2013